Kıbrıs Köyünün Tarihi

"Kıbrısköyü’nün kuruluşu 1400’lü yıllara kadar dayanmaktadır. Nitekim 1462 tarihli Osmanlı Mufassal yer adlarında Kıbrıs Köyünün adına rastlanır. Yine 1 Safer 998 tarihli Osmanlı kayıtlarında “Büyük Haymana Subaşılığının, 1 Safer 998 den itibaren Kırbızlı (Kıbrıslı) Hüseyin Subaşı’ya verildiği hakkında Emin Mehmed’in tarihsiz tezkeresi.2/718.” İfadeleri yer almaktadır. 1 Safer 998 tarihi miladi takvime göre 10 Aralık 1589 tarihine tekabül etmektedir. Bu da Kıbrıs köyünün ilk kuruluş tarihinin 1400’lü yıllara dayandığını ispat etmektedir.

Kıbrısköyü’nün şu anki yerlilerinin ilk oğuz Türkleri ile geldikleri oba şeklinde yerleştikleri ifade ediliyor.1800’lü yıllarda Kıbrıs Köyüne Kızılcahamam civarından Çıtaklar denilen konargöçerler yerleşir. Aynı yıllarda Sivastan ve Tataristan’tan da göç alınır. Tatar göçmenlerinin daha önce Çankaya tarafların şimdiki Papazın Bağı olarak isimlendirilen yere geldikleri, hatta o dönemlerde burasının isminin Tatarın Bağı şeklinde geçtiği, bunların daha sonra Kıbrıs Köyüne göçtükleri belirtiliyor. Fakat bu göçün hangi sebeple olduğu hakkında bilgi bulunmamaktadır. Zaman içerisinde Kıbrıs Köyü oluşur ve hızlı bir büyüme içerisine girer. 1970 li yıllardan itibaren büyüme hızı artan Kıbrıs Köyü, 1990 yıllarda bir uydu kent görünümünü olmaya başlar. 2004 yılında Mamak Belediye sınırlarını içerisine girdi ve metropoliten alan oldu.

Kıbrıs köyünün ismi Mamak’taki diğer köylerin aksine ismini meydana gelen bir olaydan alır. Bilindiği gibi Mamak’ın diğer köylerinin isimleri Türkmen obalarının mensup oldukları kollardan gelmektedir.


1400’lü yıllarda yeni gelen konargöçerler ile Kayaş Köyü yerlileri ile otlaklar sebebiyle tartışmalar çıkar. Kayaş Köyünün yerlileri durumu asayiş güçlerine bildirirler. Asayiş güçleri bu konargöçer kabile ile durumu görüştüklerinde, obanın ileri gelenleri gidecek yerlerinin olmadığını gerekirse “kır bizi”, “kırın bizi” şeklinde ifade kullanırlar.


Konargöçer obanın gerçekten başka yere gitme durumunun olmadığını görün asayiş güçleri obanın yerleşmesine izin verirler ve buraya kırbiz derler. Osmanlı kayıtlarında da Kıbrıs Köyünün adı Kırbız olarak geçer. Böylece bu bölgenin ismi oluşur. Her ne kadar Kıbrıs köyünün isminin yukarıda anlatılan olaydan meydana geldiği söylense de Kırbız’ın Kırgız’dan gelme ihtimali yüksektir. Fakat bu konuyu ispatlayacak kaynağa ulaşılamamıştır. Cumhuriyet döneminde ise buranın ismi Kıbrıs Köyü olarak değiştirilir.


Kıbrıs Köyü kuruluşundan itibaren hayvancılık, sof dokumacılık (Ankara Keçisinin bol olması sebebiyle) ve tarım ile meşgul olurlar. 1960’lı yıllara kadar köyün gelir kaynağı sadece hayvancılık ve tarımdır. Bu yıllardan itibaren işçi ve memur olarak Ankara merkeze gidilip gelinmeye başlanır. 1980 li yıllardan itibaren ise köyden hayvancılık ve çiftçilik tamamen ortadan kalkar.


Kıbrıs köyü kanyonunun özelliği itibariyle meyve ve sebze yetiştiriciliğine uygundur. Modern ve endüstriyel tarımın yapılması halinde bu bölgemiz önemli bir gelir kaynağı elde edecektir. Turfanda sebzecilik ve ıslah edilmiş meyve üretimi gerçekleştirilmesi halinde bu bölgemiz Ankara’nın sebze ve meyve ihtiyacını karşılayacaktır. Bu bölgemizde yaban fındıklarını yetiştiği de görülmektedir


Yine Kıbrıs köyü vadisinin başlangıcında büyük taşocakları çalışmaktadır. Bu taş ocaklarında elde edilen mıcır, taş, kul gibi malzemeler Ankara inşaat sektörüne yön vermektedir.


Hazırlayan :Yusuf KARACA
yusuf.karaca@hotmail.com